ÇOCUKLARDA İNEK SÜTÜ ALERJİSİ

İnek Sütü Alerjisi de dahil olmak üzere son yıllarda tüm dünyada ve ülkemizde besin alerjileri görülme sıklığı artış göstermektedir. Genel olarak besin alerjileri çocuklarda erişkinlerden daha çok görülür. İnek sütüne karşı gelişen reaksiyonlar yenidoğan döneminden başlayarak, tüm yaşam boyunca görülebilir.

İnek Sütü Alerjisi Nedir

İnek sütünde alerjiye neden olabilecek 20’den fazla protein bulunur. En önemlileri whey ve kazein proteinleridir. Kazein inek sütündeki proteinlerin %80’ini oluşturur.  Günümüzde yapılan çalışmalarda hastaların çoğunluğunda alfa-kazeine hassas olduğu bilinmektedir. Süt alerjenleri kaynatma, pastörizasyon gibi işlemlerden sonra da biyolojik aktivitelerini korur.  İnek sütü proteinleri ile keçi ve koyun sütleri proteinleri arasında yapısal benzerlik vardır. Ciddi inek sütü protein alerjisi olan hastaların büyük kısmı keçi sütüne de reaksiyon verir.

Aslında hepimiz her gün çok sayıda alerjen dediğimiz gerek besinlerle gerekse havayolu ile  yabancı maddeleri vücudumuza alırız. Çoğunlukla insan vücudu bu alerjenlere tolerans gösterir. Yani görmezden gelir. Ancak bu tolerans bazı sebeplerden dolayı bozulduğunda vücudumuz tepki vermeye başlar. Vücudun tolerans göstermesi ya da tepki göstermesi; genetik yapısına, antijen yapısına, alınan doza, alımın sıklığına , antijenle ilk karşılaşma yaşına, bağışıklığına ve anne sütüne antijen geçişine bağlı olarak değişir.

İSA Belirtileri Nelerdir?

• İlk aylarda aşırı ağlama ve ciddi gaz sancısı
• Beslenme sonrası kusmalar ve buna bağlı olarak tartı alamama
• Kanlı ve sümüksü dışkılama ve bazen de kabızlık
• Ciltte egzema tarzında kızarık ve kaşıntılı deri döküntüleri
• Geçmeyen bir hışıltı, öksürük, burun tıkanıklığı
• Tekrar eden bronşit ve/veya bronşiolit atakları
• Anafilaksi (çok nadirdir, inek sütü proteini alımından hemen sonra ( en geç ilk 1 saat içinde) gelişir. Deri döküntüsü, yüzde, dil ve ağızda şişme, solunum yollarında gelişen ödeme bağlı olarak ortaya çıkan nefes almada güçlük ve tansiyonda düşme ile birlikte görülen bir şok tablosudur. Tedavi edilmediğinde ölümcüldür.)

İnek Sütü Alerjisi Tanısı

İnek sütü alerjisi iyi bir öykü ve fizik muayene ile tanınabilir. Öyküde inek sütü alerjisinden şüphelenildiğinde tanısal testler yapılır.

İSA Testleri:

• En sık kullanılan deri prick testidir. Güvenilirliği yüksek bir testtir. Ancak bu testin negatif çıkması süt alerjisi yok anlamına gelmez. Bu test kullanılan alerji ilaçlarından etkilenir.
• Diğer test ise kandan bakılan inek sütü spesifik IgE ölçümüdür. Bu testte de aynı şekilde negatif çıkması deri testinde olduğu gibi inek sütü alerjisi kesin yoktur dedirtmez. Bu test özellikle alerjik şok dediğimiz kişide inek sütüne bağlı anaflaksi varsa, atopik dermatit varsa ya da alerji şurupları kullanılıyorsa tercih edilir.
• Başka bir test ise ağızdan besin yükleme testidir. Bu testte inek sütü belli aralıklarla az miktarda başlanıp, giderek arttırılarak çocuğun reaksiyon verip vermemesine bakılır. Bu yöntem hem tanıda hem de besin tekrar başlanırken kullanılır. Ancak bu testi oluşabilecek hayati reaksiyonlar sebebi ile hastane şartlarında, acil önlemler alınarak ve çocuk alerji uzmanı eşliğinde yapmak gerekir. Bu test yapıldıktan sonra en az 2 saat kadar hasta gözlemde tutulur.
• Eliminasyon yöntemi: Aslında inek sütü alerjisinden şüphelenilen durumlarda inek sütü içeren gıdaları kişinin diyetinden çıkardığımızda kişinin alerji belirtileri düzeliyorsa bu da bir tanı yöntemidir. Bu diyete tam uyulduğunda 2-4 hafta içinde belirtilerin kaybolması beklenir. Ancak bu sürede belirtiler kaybolmadıysa o zaman inek sütü alerjisi tanısından uzaklaşılır.

İnek Sütü Alerjisi Ömür Boyu Sürer mi

İnek sütü alerjisi yaşamın ilk bir yılında en yüksek oranda görülürken giderek hafifleme eğilimi gösterir. İnek sütü alerjisi saptanan bebeklerde 12-18 ay süresince inek sütü proteini içeren gıdalar diyetten çıkarılır. Bu sürenin sonunda inek sütü verilmeye başlanır.  Yapılan çalışmalarda hastaların ilk yıl içinde yaklaşık %56’sının, ikinci yılda %77’sinin, üçüncü yılda %87’sinin,  ergenlik döneminde ise %97’sinin alerjilerinin düzeldiğini bildirmişlerdir. Çok az bir kısmı ömür boyu devam eder.

İSA Tedavisi:

İnek sütü alerjisinde ilk yapılacak olan, inek sütü proteinlerinin bebeğin diyetinden çıkarılmasıdır. Bu amaçla anne ve babalara gerekli eğitim verilmelidir. İnek sütü ve inek sütü bazlı mamaların dışında pek çok besinde inek sütü proteinleri bulunmaktadır. Anne ve babalar kazein, whey, laktalbumin, laktoglobulin gibi inek sütü ile ilgili terimler hakkında bilgilendirilmeli, gıda paketlerinin üzerindeki etiketleri okumaları konusunda eğitilmelidir. Çapraz reaksiyona neden olabilecek besinler (keçi ve koyun sütü) konusunda aileler uyarılmalıdır. Nadiren de olsa inek sütü alerjisi olan bebeklerde inek etine karşı da alerji olabilir. Bu konuda aileler bilgilendirilmelidir.

Bebeklerini anne sütü ile besleyen annelerin diyetlerinden inek sütü ve ürünleri çıkarılmalı ve anneler bebeklerini emzirmeye teşvik edilmelidir. Bu dönemde anneler kalsiyum içeren yiyeceklerden fakir beslendiği için annelere kalsiyum içeren ilaçlar verilmelidir.

Mama ile beslenen bebeklerde ise inek sütü proteini içermeyen mamalar tercih edilmelidir. Bu mamalar 3 grupta ele alınabilir:

1. Soya bazlı mamalar: İnek sütü alerjisi olan bebeklerin yüzde 17-47 sinde soya proteinine karşı da alerji gelişebilmektedir. Ayrıca soya bazlı mamalar 6 aydan küçük bebeklerin beslenmesinde uygun değildir. Bu nedenle inek sütü alerjisinde soya bazlı mamalar ilk tercih olmamalıdır.
2. Tam hidrolize mamalar: Özel işlemlerden geçirilerek proteinleri parçalanmış ve alerjik özellikleri yok edilmiştir. Tatları çok iyi değildir. İnek sütü alerjisinde ilk tercih edilmesi gereken mamalardır.
3. Amino asit bazlı mamalar: Tam hidrolize mamalara yanıt alınamayan yaklaşık %10 vakada kullanılması gerekir.

Tam hidrolize ve amino asit bazlı mamaların tatlarından dolayı bebekler almadıklarında içlerine vanilya şurubu eklenebilir.

İnek Sütü Alerjisinden Korunma

Anne sütü ile beslenme korunmada esastır. Anne sütü, bebekleri alerjik astımdan koruduğu gibi, gıda alerjilerinden ve özellikle inek sütü alerjisinden de koruyucu rol üstlenmektedir. İlk 6 ay bebekleri sadece anne sütü ile beslemek, alerjen gıda ile yani inek sütü ile bebeği mümkün olduğunca geç tanıştırmak ve ilk 12-18 ay inek sütü vermemek korunmada önemlidir.

İletişim Bilgileri:

Çocuklarda İnek Sütü Alerjisi dahil, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ile igili her  Sorununuz İçin  çekinmeden Bize Ulaşın : https://drtulinkoksal.com/bize-ulasin/

Tel:

Muayenehanemiz: +90 312 514 01 01

Doç.Dr.Tülin Köksal: +90 (553) 840 64 15

Uzm.Dr. A.Osman Köksal:+90 543 890 23 13

Adres:

Altay Mahallesi, Orhan Bey Caddesi, No: 1/93 Ata Yıldız Plaza, Kat:11, 06820, Optimum AVM Karşısı Eryaman/ANKARA

İlgili Linkler:

Bizi Sosyal Medyada da Takip Edin!

https://www.instagram.com/drtulinkoksal/

https://www.instagram.com/draliosmankoksal/