Okul başarısı ya da diğer adı ile akademik başarı çocukların ve gençlerin hem öğrencilik hem de gelecek çalışma hayatlarını ciddi manada etkileyen çok önemli bir beceridir. Bu becerinin sağlanması, çevresel faktörlere bağlı olduğu kadar çocuğun ya da ergenin fizyolojik ve zihinsel sağlığı ile de yakından ilişkilidir. Bazen göz ardı edilen ve basit gibi görülen bir fiziksel rahatsızlık ya da kusur çocuğun akademik başarısını çok ciddi oranda etkileyebilmektedir. Bu sebeple çocukların her hangi bir rahatsızlık olmasa dahi her sene okula başlamadan kontrol amaçlı olarak bir çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanına görünmeleri çok faydalı olacaktır.

Bu yazı çocukların akademik başarılarını etkileyebilecek böyle problemlere dikkat çekmek ve ailelerde sağlıklı çocuk takibinin önemini vurgulamak amacı ile yazılmıştır. Faydalı olması dileği ile iyi okumalar.

Okul Başarısını Etkileyen Sağlık Sorunu 1- Demir Eksikliği Anemisi:

Demir eksikliği anemisi vücudunuzda yeterli demirin bulunmamasından kaynaklanan bir anemi türüdür. En sık görülen kansızlık nedenidir.

Demir eksikliği anemisi genellikle vücudunuzun sağlıklı alyuvar yapımı için yeterli demire sahip olmamasına bağlı olarak zaman içinde gelişir. Yeterli demir olmadığında, vücudunuz depoladığı demiri kullanmaya başlar. Kısa bir süre sonra da depolanmış demir tüketilmiş olur.

Demir Eksikliği Anemisi Neden Oluşur?

Vücudunuzda yeterli demir bulunmaması demir eksikliği anemisine neden olur. Demir düzeylerinin düşük olmasının nedeni genellikle kan kaybı, kötü beslenme veya besinlerdeki demirin emilmesinde görülen yetersizliktir.

Kimler Demir Eksikliği Anemisi Riski Altındadır?

Demir eksikliği anemisi her yaş grubunda ve her iki cinste de görülebilmekle birlikte özellikle; 6-24 aylık süt çocukları, küçük çocuklar, ergenlik dönemi, kadınlar ve kan kaybı olan yetişkinler demir eksikliği anemisi açısından en yüksek riske sahiptirler.

Bebeklerin ve küçük çocukların büyüyüp gelişebilmeleri için büyük miktarda demire gereksinimleri vardır. Zamanında doğmuş bebeklerin vücutlarında depolanmış bulunan demir hayatlarının ilk 4 ilâ 6 ayında tüketilir.

Uygun şekilde kullanılırsa, bebekler için demirden zenginleştirilmiş besinler veya demir takviyeleri bebeklerde ve küçük çocuklarda demir eksikliği anemisinin önlenmesine yardımcı olabilir.

Çok fazla inek sütü içen çocuklar demir eksikliği anemisi riski altında olabilirler. Süt demir açısından fakirdir, çok fazla süt alımı beslenmedeki demirden zengin gıdaların yerine geçebilir. Sütün aşırı miktarda tüketilmesi ayrıca çocuklarda demir emilimini olumsuz yönde etkileyebilir.

Demir eksikliğinin klinik bulguları nelerdir?

Anemi geliştiğinde yorgunluk, halsizlik, baş dönmesi, baş ağrısı, çarpıntı, çabuk yorulma, deri renginde solukluk, dilde ağrı, tad alma duyusunda azalma, iştahsızlık, tırnaklarda kırılma ve çizgilenme,  ağız köşelerinde yara gibi yakınmalar ortaya çıkabilir. Besin değeri olmayan toprak, buz, tuz, kağıt, kireç gibi maddeleri yeme isteği olabilir. Demirin eritrosit dışındaki fonksiyonları nedeniyle sinirlilik, iştahsızlık, derslerde dikkati toplayamama, okul başarısında düşme, anlama ve algılama güçlüğü, zeka düzeyinde azalma, sık enfeksiyon geçirme gelişebilir. Süt çocukları yutma güçlüğü, ağlarken morarıp kalma (katılma nöbeti) ve gelişmelerinde duraklama, gerileme ile gelebilirler. Bebek otururken oturamaz, yürürken yürüyemez olur. Bu bulgular demir eksikliğinin erken döneminde, daha anemi ortaya çıkmadan da görülebilir.

Demir eksikliği anemisinin tedavisi nasıl yapılır?

Tedavide ağızdan alınacak damla veya şurup şeklinde demir içeren ilaçlar verilir. İlaçlar genellikle günde iki kez ve tercihen çocuk aç iken, öğün aralarında verilir. Süt ve süt içeren gıdalarla birlikte verilmez, en az yarım saat geçmiş olmalıdır. C vitamini içeren içecek ve yiyecekler demir emilimini artırır.

Tedavi süresi ne kadar olmalıdır?

Tedavi süresi yaklaşık üç aydır. İlk bir aylık tedaviden sonra hemoglobin değerinin normal sınırlara geldiğini görmek gerekir. Hemoglobin değeri normal değere ulaştıysa demir ilacının dozu azaltılarak 6-8 hafta daha tedaviye devam edilir. Böylece demir depoları da doldurulmuş olur. Demir tedavisi kesildikten üç ay sonra çocuk yeniden değerlendirilmelidir; yine anemi ortaya çıkıyorsa altta yatan bir neden vardır, bunun ortaya çıkarılması gerekir.

Demirden zengin beslenme nedir?

Demirden zengin gıdalar dana ve koyun eti gibi kırmızı et çeşitleri, karaciğer, yumurta sarısı, mercimek-nohut gibi bakliyat ve üzüm pekmezidir. Çocuklarda bu gıdaların uygun porsiyonlar halinde her birinin haftada en az üç-dört kez tüketilmesi demirden yeterli beslenmeyi sağlar. Ispanak gibi yeşil yapraklı sebzelerde fazla demir yoktur ve bitkisel yapısı nedeniyle içeriğindeki demirin emilimi de azdır.

Okul Başarısını Etkileyen Sağlık Sorunu 2- B 12 Vitamin Eksikliği:

Beyin gelişimi için son derece önemli olan B12 vitamini vücutta üretilmez, bu nedenle mutlaka dışarıdan, özellikle hayvansal gıdalardan alınması gerekir.

Belirtileri neler?

B12 eksikliği, sinir uçlarını etkileyerek el ve ayaklarda uyuşukluk ve karıncalanmaya neden olabilir. Başlıca nörolojik bulgular el ve ayaklarda uyuşma, bellek zayıflığı, kişilik değişiklikleri, depresyon, sinirlilik, yürüme güçlüğü, nadiren halüsinasyon ya da manik davranışlar olarak özetlenebilir. Özellikle çocuklarda B12 eksikliği uzun süre devam ettiğinde gelişme geriliklerine neden olabilmekte ve öğrencilerin okul başarısında düşme görülebilmektedir. Çünkü, konsantrasyon ve öğrenme güçlüğüne yol açmaktadır. Vitaminin eksikliği ağrılı dil, saçlarda dökülme ve ciltte koyulaşmaya neden olabilir.

Yorgunluk, konsantrasyon ve öğrenme güçlüğünün yanı sıra unutkanlık, halsizlik gibi şikayetlerin nedeni olan B12 vitamini eksikliği öğrencilerin okuldaki başarısı ve gelişimini olumsuz etkiliyor

Nelerde bulunur?

Deniz ürünlerinde, kırmızı ette, yumurtada, tavukta, süt ve süt ürünlerinde

Okul Başarısını Etkileyen Sağlık Sorunu 3: D Vitamini Eksikliği:

D vitamini; yağda eriyen vitaminler arasında yer alan ve vücudumuzda ultraviyole-B ışınları teması ile oluşturulabilen, aynı zamanda diyetle de alınabilen bir hormondur. Günde 10-15 dakika güneş ışığı görmek vücudun yeterince D vitamini üretmesine neden olmasına karşın D vitamini eksikliği oldukça sık görülen bir durumdur.

D Vitaminine Neden İhtiyacımız Var?

D vitamininin başlıca görevi gıdalar yoluyla alınan kalsiyum ve fosforun işlenmesidir. Kalsiyum ve fosfor kemik sağlığı için son derece önemli minerallerdir. Dolayısıyla D vitamini için öncelikli olarak kemik sağlığının korunması için önemli bir vitamin diyebiliriz.

Kemiklerin güçlü olması için D vitaminine ihtiyacımız var ancak D vitamini eksikliğinde sadece kemiklerimiz zayıflamıyor. Uzun süreli D vitamini eksikliğinin meme kanseri, kolon kanseri, pankreas kanseri, kalp hastalıkları, depresyon gibi pek çok ciddi hastalığı tetiklediği biliniyor.

D Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Depresyon, kemik ağrıları, soğuk algınlığı,  kasların zayıflaması, başın terlemesi, Kas krampları, halsizlik, eklem ağrıları, kilo alma, yüksek tansiyon, baş ağrısı, konsantrasyon eksikliği, mesane sorunları, kabızlık veya ishal gibi sindirim sorunları erken dönem D vitamini eksikliği belirtileri arasında yer alıyor.

Çocuklarda Okul Başarısını Etkileyen Sağlık Sorunu 4: Diş Çürükleri:

Çocuklarda diş çürüklerinin oluşturduğu sorunlar;

• Ciddi ağrı
• Enfeksiyonun yayılması
• Çiğneme güçlüğü
• Kilo kaybı
• Kalıcı dişlerde diş çürüğü riski
• Maloklüzyon
• Konuşma bozuklukları
• Öğrenme güçlüğü
• Okul devamsızlığı/ okul başarısında sorunlar
• Uyku sorunları

Okul Başarısını Etkileyen Sağlık Sorunu -5 Görme Bozukluğu:

Görme bozuklukları okul çağı çocuklarında; Miyopi, hipermetropi, astigmat ve göz tembelliği gibi durumlardır. Bunun gibi göz bozukluklarında çocuk tahtayı göremeyecek ve kitapları net okuyamadığından dersleri etkilenecektir.

Okul Başarısını Etkileyen Sağlık Sorunu -6 İşitme Sorunları:

İşitme testleri Ülkemizde doğar doğmaz yapılmaktadır. Ancak işitme kayıpları sonradan da olabilir. Geçirilen sistemik ya da sinir sistemini ilgilendiren enfeksiyonlarda ve  kafa travmalarında işitme kaybı görülebilir. Ya da sık geçirilen orta kulak enfeksiyonları sonrası görülebilir. Bu nedenle işitme azlığından şüphelenilen çocukların yeniden testlerinin yapılması gerekebilir. İşitme azlığı olan çocuklar, anlatılanları iyi duyamayacakları için başarısız olabilirler

Çocuklarda Okul Başarısını Etkileyen Sağlık Sorunu -7 Geniz eti:

Sık enfeksiyon geçirip geniz eti büyüyen çocuklar, geceleri ağızları açık uyurlar. Geniz etinin büyüklüğüne göre bazen uykuda uyku apnesi dediğimiz solunum durmaları olur.

Bu nedenle kaliteli uyuyamayan çocuklarda ertesi gün halsizlik ve konsantrasyon bozukluğu olur.

Okul Başarısını Etkileyen Sağlık Sorunu -8 Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu(DEHB):

Dikkat süresinin kısalığı, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik ile giden bir bozukluktur. Çocukluk döneminde DHEB tanısı alan bireylerin yarısından fazlasında belirtiler ergenlik ve erişkinlik döneminde de devam ettiği için yaşam boyu sürdüğü söylenebilir. Bu çocuklar aşırı hareketlilikten ve dikkatlerini toplayamadıklarından dolayı okulda başarısızdırlar. Erken tanı ve tedavi kaza riskini azaltır ve öğrenmeyi arttırır.

Okul Başarısını Etkileyen Sağlık Sorunu-9 Zayıf ve Obez Çocuklar:

Yaş ve boylarına göre düşük kilolu çocuklar iyi beslenemedikleri için hem vitamin eksiklikleri hem de demir ve çinko eksikliği olabilir. Dolayısıyla bağışıklıkları düşük olduğundan çok hastalanarak, okul devamsızlıkları olabilir. Konsantrasyonları iyi olmadığından okul başarıları düşük olabilir.

Boy ve yaşa göre olması gereken kilolun üstündeki obez çocuklar da enfeksiyonlara açıktırlar. Özellikle alt solunum yolu enfeksiyonları sık görülür. Ayrıca obeziteye bağlı uyku apnesi olup, ertesi gün halsiz, yorgun ve konsantrasyon bozukluğu görüleblir. Tüm bu nedenlerden dolayı okul başarıları düşük olabilir.

İletişim Bilgileri:

Çocukların Okul Başarıları dahil, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ile igili her  Sorununuz İçin  çekinmeden Bize Ulaşın : https://drtulinkoksal.com/bize-ulasin/

Tel:

Muayenehanemiz: +90 312 514 01 01

Doç.Dr.Tülin Köksal: +90 (553) 840 64 15

Uzm.Dr. A.Osman Köksal:+90 543 890 23 13

Adres:

Altay Mahallesi, Orhan Bey Caddesi, No: 1/93 Ata Yıldız Plaza, Kat:11, 06820, Optimum AVM Karşısı Eryaman/ANKARA

İlgili Linkler:

Bizi Sosyal Medyada da Takip Edin!

https://www.instagram.com/drtulinkoksal/

https://www.instagram.com/draliosmankoksal/