ANNE SÜTÜNÜ ARTIRAN YİYECEKLER

Anne Sütünün Önemi ve Kolostrum

Anne sütünü artıran yiyecekler konusuna geçmeden önce anne sütünün ve emzirmenin öneminden kısaca bahsetmek gerekir. Anne sütü başlı başına büyük bir nimettir. Anne sütünün içeriği, bebeğin doğum haftasına göre değişir.

Anne sütü ve emzirmenin, hem bebek hem de anne için, başta beslenme olmak üzere, sağlık, bağışıklık, gelişimsel, psikolojik, sosyal ve ekonomik yönden çok sayıda yararları vardır. Hazırlama gerektirmeyen, hemen her zaman, hazır bulunan anne ile bebek arasındaki bağı kuvvetlendiren bir unsurdur.

Son yıllarda anne sütü ile ilgili çalışmalar giderek artrnıştır. Bu çalışmaların sonucunda anne sütünün önemi her alanda vurgulanmakta ve emzirme teşvik edilmektedir. l970”lerde anne sütü ile beslenme oranı %24.9 iken, bugün bu oran yaklaşık olarak 2 kat artmıştır. Günümüzde sosyoekonomik düzeyi, yaşı ne olursa olsun tüm anneler emzirme konusunda daha bilinçli davranmakta ve daha çok çaba göstermektedirler. Anne sütü tek başına ilk 4- 6 ayda D vitamini hariç bebeğin tüm besin ihtiyaçlarını karşılar. İnek sütü ve hazır mamalara göre sindirimi çok daha kolaydır.

Doğumdan sonra ilk beş gün boyunca salgılanan süte kolostrum (halk arasında ağız sütü) denilmektedir. Kolostrum daha kıvamlı, protein içeriği yüksek, yağ miktarı düşük, sodyum, potas­yum, magnezyum, kalsiyum gibi mi­nerallerden ve bebeği enfeksiyondan koruyan hücreler (antikor) yönünden zengindir. Giderek sütün içeriğinde değişiklikler olur ve 15 gün içinde ol­gun (matur) süt özelliğine erişir.

Anne Sütünün Avantajları

Anne sütünde protein ve mineral miktarı inek sütüne göre az olmasına rağmen bebeğin ihtiyaçlarını karşılamak için yeterlidir. Anne sütü ile beslenen bebeklerin gör­sel ve bilişsel gelişimi, mama ya da inek sütü ile beslenenlere göre daha iyidir. Bu durum anne sütündeki uzun zincirli çoklu doymamış yağ asitlerine (LC-PUFA) bağlıdır. Anne sütünde protein ve mineral miktarı inek sütüne göre az olmasına rağ­men bebeğin ihtiyaçlarını karşılamak için yeterlidir. Ayrıca inek sütünde bulunan protein ve mineraller bebeğin böbreklerine zarar verebilir.

Anne sütü alan bebeklerin ileri yaşlar­da bazı alerjik ve kronik hastalıklara yakalanma sıklıkları mama ile bes­lenen bebeklere göre daha azdır. İn­süline bağımlı diyabet görülme riski, apandisit, bağırsak düğümlenmesi (invajinasyon), mide çıkışında darlık (hipertrofik pilor stenozu) görülme riski azalır. Solu­num sistemi enfeksiyonlarının sıklığı ve astım görülme sıklığı azalır.

Anne sütü mikropların bağırsak duvarına yapışmasını engelleyen yüksek yoğunlukta salgısal IgA dahil birçok antikor içermektedir. Bunun yanı sıra anne sütünde birçok mikrop yok edici (antienfektif) özellikte madde bulunmaktadır. Örneğin laktoferin demiri bağlayarak zararlı (patojen) mikroorganizmaların üremesini engel­leyen bir proteindir. Bağışıklık siste­mini güçlendirir. Bifidus Faktörü: bar­sak pH’sını düşürerek, ishale neden olan mikroorganizma ve mantarların üremesine engel olan Laktobasillus bifidus adlı yararlı bakterinin oluşu­munu sağlar. Bu sebepten dolayı anne sütü ile beslenen bebeklerin bağırsakları daha fazla yararlı bakteriler içerirken, zararlı bakteriler daha az bulunur.

Hayatının ilk 4 ayında anne sütü ile beslenen bebeklerde, ilk 1 yıl içinde görülen ishal, orta kulak iltihabı,  zatüre, kana mikrop karışması ve me­nenjit gibi hastalıklar daha az görülür.

Anne sütünün yağ miktarının em­zirmenin sonuna doğru artması doy­gunluk yaratmakta, bebeğin daha fazla besin tüketmesine engel olarak obezi­te (şişmanlık) gelişimi önlenmektedir. Bu nedenle anne sütü ile beslenenlerde obezite oranı daha azdır.

Anne sütündeki kolesterol miktarı, ha­zır mama ve inek sütüne oranla daha yüksektir. Ancak bu yüksek kolesterol miktarı ilk aylarda gerekli bazı enzim sistemlerinin gelişmesini sağlar. Böy­lece ileri yaşlarda damar sertliğine (ateroskleroz) yol açan yağların birikimini önlemek açı­sından çok önemlidir.

İnek sütü ile beslenen bebeklerde diş çürüğü sayısı anne sütü ile beslenenle­re göre daha fazladır. Anne sütündeki laktoz miktarı çok yüksektir. Laktoz kalsiyumun emilimini arttırır ve bağır­saklarda vücut için yararlı olan laktobasillerin üremesini sağlar.

Aslında normal beslenen sağlıklı bir annenin sütü çoğunlukla bebeği için yeterli olmaktadır. Bununla birlikte bazı anneler bebekleri için yeterince süt üretemediklerini düşünürler. Eğer bebeğin yaşına uygun gelişimi normalse anne sütünün yeterli olduğu dü­şünülür.  Ancak bazen bebeğin ağırlık artışında azalma olabilir. Bu nedenle öncelikle annenin bebeği her istedi­ğinde emzirmesi gereklidir. Çünkü anne sütü, bebeğin emmesi ve annenin stres altında olmadan yeterli beslen­mesi ile çoğalır.

Anne Sütünü Artıran Yiyecekler

Anason, çemen otu, rezene, ısırgan otu, fesleğen, tarçın, nane, maydanoz ve susam gibi bitkilerin anne sütünü arttırdığı çeşitli çalışmalarla kanıtlan­mıştır. Bunlardan birkaçı ile ilgili ay­rıntılı bilgiler şöyledir;

Anne Sütünü Artıran Yiyecekler 1-(Çemen)Trigonellafoenum-Graceum:

Kullanımı çok eskilere dayanmakta olup günümüzde laktasyon dönemin­de anne sütünü arttırmak için kullanılır.

Anne Sütünü Artıran Yiyecekler 2-(Deve dikeni) Silybum Marianum:

Anne sütünü artırır. Karaciğerdeki hüc­releri yeniler, zararlı maddelerden (toksin) arındırır. Mide ve bağırsakları güçlendirir.

Anne Sütünü Artıran Yiyecekler 3-(Rezene) Foeniculumvulgare:

Rezene anne sütünü arttırıcı bir galaktogogtur. Diğer faydaları hazımsızlık, sindirim sistemi sorunları, anoreksi (beslenme bozuklukları), kolik (karın ağrısı) ka­bızlık, dispepsi (mide) gibi rahatsız­lıklarda da etkilidir.

Anne Sütünü Artıran Yiyecekler 4-(Anason) Pimpinellaanisum:

Emziren annelerin ihtiyacı olan kalsiyum, ba­kır, fosfor, demir, magnezyuın, man­ganez, potasyum, sodyum, çinko, B1, B2 vitamini ve C vitamini bakımından zengindir. Anne sütünün az olduğu dönemlerde anne sütü miktarını art­tırmak için kullanılır.

Anne Sütünü Artıran Yiyecekler 5-(Tıbbi nane) Menthapiperita:

Anne sütünü artıran bir galagtogogtur. Tıbbi nane yaprağı yüzyıllardır bulantıyı yatıştıran, hazmı kolaylaştıran asırlık bir çare olarak kullanılmıştır. Aynı za­manda mide ekşimesi ve mide ağrıla­rında da kullanılır.

Anne Sütünü Artıran Yiyecekler 6-(Oğulotu) Melisa Officinalis:

Emziren annelerde süt artışına yardımcı olur. Avrupa da tıbbi kullanımı uzun bir geçmişe sahiptir. Melisa uykuya yar­dımcı ve sinirleri yatıştırıcı ajan olarak kullanılır. Ağrılı adet dönemlerinde, diş ağrısı, baş ağrısı, bağırsak kramp­lar gibi sorunlarda da kullanılır.

Anne Sütünü Artıran Yiyecekler 7-Boza:

Çocukta beyin gelişimini sağlayarak algılamayı artıran, emziren annede ise meme kanseri riskini azaltan sütün en yakın arkadaşlarından biri de bozadır. Sonbahar, kış; havalar soğuyunca akla gelen, üzerine tarçın ve yanında sıcak sarı leblebi ile tüketilen bozanın aslında bir kış ürünü olarak algılanması çok yanlıştır.  Çok iyi bir probiyotik kaynağı olan boza her mevsim tüketilebilir.   Anne ve dolayısıyla bebek için bozanın hijyenik koşullarda üretilmiş olması çok önemlidir

Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA ve arkadaşları farklı tahıl bileşimine sahip üç farklı bozanın (mısır+darı+buğday, darı+buğday ve darı) etkilerini karşılaştırmalı olarak araştırmışlar:

Anne denekler üzerinde yapılan çalışmada her bozanın sütü artırmadığını tespit edilmiş. 16 gün süreyle her gün boza uygulanması ile en yüksek etkinin darıdan üretilen boza tarafından sağlandığı süt miktarını yüzde altı buçuk civarında artırdığını tespit etmişler. Darı+buğday karışımı boza ise yüzde dört buçuk civarında bir artış sağlamış. Buna karşılık üç tahıl karışımı olan bozanın zayıf etkili olduğu tespit edilmiştir. Bozanın süt üretimi üzerinde muhtemel etkisi; hem prolaktin salgılanmasını sağlıyor, hem de yüksek kalsiyum içeriği ile süt miktarının artmasına katkı yapıyor. Zengin kalsiyum içeriği nedeniyle boza yetişkinlerde kemik erimesinin önlenmesinde öneriliyor. Dolayısıyla bebeğin de kemik gelişimine olumlu katkı yapacaktır.

Anne Sütünü Artıran Yiyecekler 8-Sarımsak:

Be­beğin iştahının açılmasına yardımcı olmanın yanı sıra iyi bir antiviral ajan­dır. Emzirmeden 1-2 saat önce 1-2 diş sarımsak yenirse bebek memeyi daha iştahla alacak ve daha uzun süre eme­cektir. Aynı zamanda sarımsak meme başı çatlakları açısından da faydalı bir bitkidir.

Anne Sütünü Artıran Diğer Faktörler:

Masaj: Göğüs ve karın bölgesine masaj yap­mak da süt bezlerini uyararak ve kan akışını düzenleyerek anne sütünü art­tırmaya yardımcı olur.

Akupunktur: Sütü az gelen veya sonradan azalan annelerde yapılan akupunkturun süt artırıcı özelliği olduğu bilinmektedir. Avrupa ülkelerinde, uzak doğuda ve hatta ülkemizde son yıllarda anne sütünü artırıcı yöntemler arasında kullanılmaktadır. Pediatrik Japon Akupunkturu “Shonishin” de bu yöntemlerden biridir ve merkezimizde başarıyla uygulanmaktadır.

Anne sütünün ve emzirmenin tüm dünyada bilinen faydaları yanın­da belki de henüz bilmediğimiz bir­çok yararlı etkisi ileride bulunacaktır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de alternatif tıbba her geçen gün ilgi artmaktadır. Doğal bir besin olan anne sütünü yine doğal yollarla arttırma yolunu seçmek hem bebek hem anne açısından en faydalı bir yol olacaktır.

İletişim Bilgileri:

Anne Sütü ve Bebek Beslenmesi Hakkında  Her Türlü Sorunuzİçin bize Ulaşın:

https://www.drtulinkoksal.com/bize-ulasin

Tel:

Muayenehanemiz: +90 312 514 01 01

Adres:

Altay Mahallesi, Orhan Bey Caddesi, No: 1/93 Ata Yıldız Plaza, Kat:11, 06820, Optimum AVM Karşısı Eryaman/ANKARA

İlgili Linkler:

https://www.instagram.com/drtulinkoksal/

https://www.instagram.com/draliosmankoksal/